Gemaal Leemans
Wilhelmus François Leemans (1841-1929)
was een Nederlands ingenieur en lid van de Raad van State in buitengewone dienst. Leemans studeerde civiele techniek aan de Polytechnische School te Delft. Hij maakte carrière bij Rijkswaterstaat waarvan hij in de periode 1903 tot 1906 als hoofdinspecteur-generaal eindverantwoordelijke was. Hij was in 1878 belast met de aanleg van de Nieuwe Waterweg, was lid van de Mijnraad (1902-1908) maar is vooral bekend van zijn werk bij de droogmaking van de Zuiderzee. Van 1910 tot 1929 was Leemans staatsraad in buitengewone dienst. Leemans was lid van de Zuiderzeeraad, in drie periodes president van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs en lid van de raad van commissarissen van onder meer de Nederlandsche Heidemaatschappij en de Holland-Amerika Lijn en voorzitter van de Zuiderzeevereniging. Verder was hij lid van de Commission consultative internationale des travaux de la compagnie universelle du Canal Maritime de Suez.[1] Hij werd onderscheiden als ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en naar hem werd het Leemansgemaal vernoemd. Bron Wikipedia
was een Nederlands ingenieur en lid van de Raad van State in buitengewone dienst. Leemans studeerde civiele techniek aan de Polytechnische School te Delft. Hij maakte carrière bij Rijkswaterstaat waarvan hij in de periode 1903 tot 1906 als hoofdinspecteur-generaal eindverantwoordelijke was. Hij was in 1878 belast met de aanleg van de Nieuwe Waterweg, was lid van de Mijnraad (1902-1908) maar is vooral bekend van zijn werk bij de droogmaking van de Zuiderzee. Van 1910 tot 1929 was Leemans staatsraad in buitengewone dienst. Leemans was lid van de Zuiderzeeraad, in drie periodes president van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs en lid van de raad van commissarissen van onder meer de Nederlandsche Heidemaatschappij en de Holland-Amerika Lijn en voorzitter van de Zuiderzeevereniging. Verder was hij lid van de Commission consultative internationale des travaux de la compagnie universelle du Canal Maritime de Suez.[1] Hij werd onderscheiden als ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en naar hem werd het Leemansgemaal vernoemd. Bron Wikipedia
Gemaal Leemans, Wieringermeer
Een dieselgemaal met twee verticale centrifugaalpompen
De droogmaking van de Wieringermeer in de jaren 1927-1930 was het eerste grote project van de Zuiderzeewerken en dat zou de hele wereld weten ook. Hoofdgemaal Lely sprong – en springt – meer in het oog, maar ruim negentig jaar later is gemaal Leemans het belangrijkste gemaal van de Wieringermeer geworden.
Leemans en Lely werden op 10 februari 1930 tegelijkertijd in gebruik gesteld en begonnen aan het droogmalen van de Wieringermeer. Elke pomp kon 250 kubieke meter water per minuut uitslaan. Samen konden Lely en Leemans 1.700 kubieke meter water per minuut uitslaan. De gemalen pompten de polder in een half jaar leeg. Op 21 augustus 1930 was de nieuwe polder droog. Lees meer over de historie over gemaal Leemans.
Bron: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
Een dieselgemaal met twee verticale centrifugaalpompen
De droogmaking van de Wieringermeer in de jaren 1927-1930 was het eerste grote project van de Zuiderzeewerken en dat zou de hele wereld weten ook. Hoofdgemaal Lely sprong – en springt – meer in het oog, maar ruim negentig jaar later is gemaal Leemans het belangrijkste gemaal van de Wieringermeer geworden.
Leemans en Lely werden op 10 februari 1930 tegelijkertijd in gebruik gesteld en begonnen aan het droogmalen van de Wieringermeer. Elke pomp kon 250 kubieke meter water per minuut uitslaan. Samen konden Lely en Leemans 1.700 kubieke meter water per minuut uitslaan. De gemalen pompten de polder in een half jaar leeg. Op 21 augustus 1930 was de nieuwe polder droog. Lees meer over de historie over gemaal Leemans.
Bron: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
|
|
April 2021
Dikke roestkleurige buizen over de Noorderdijkweg bij Gemaal Leemans. Sierlijk kronkelen ze vanuit de diepte aan de achterkant van het gemaal richting een betonnen bak die grenst aan de Zuiderhaven van Den Oever. De tijdelijke constructie is aangelegd voor een renovatie van het uit 1930 daterende gemaal.
De vorige grote opknapbeurt dateert van 1994. De oorspronkelijke dieselmotoren zijn toen verruild voor elektromotoren. Via Gemaal Leemans wordt de hele Wieringermeer, zowel de lage polder (Wieringerwerf en Kreileroord) als de hoge polder (Slootdorp en Middenmeer) bemalen. Het zilte water van de lage polder werd vanaf 1997 via een nieuwe aangelegde leiding van 1,1 kilometer direct op de Waddenzee geloosd in plaats van op het IJsselmeer. Het water uit de hoge polder bleef als vanouds op het IJsselmeer worden uitgestoten.
Bron NHD.
Dikke roestkleurige buizen over de Noorderdijkweg bij Gemaal Leemans. Sierlijk kronkelen ze vanuit de diepte aan de achterkant van het gemaal richting een betonnen bak die grenst aan de Zuiderhaven van Den Oever. De tijdelijke constructie is aangelegd voor een renovatie van het uit 1930 daterende gemaal.
De vorige grote opknapbeurt dateert van 1994. De oorspronkelijke dieselmotoren zijn toen verruild voor elektromotoren. Via Gemaal Leemans wordt de hele Wieringermeer, zowel de lage polder (Wieringerwerf en Kreileroord) als de hoge polder (Slootdorp en Middenmeer) bemalen. Het zilte water van de lage polder werd vanaf 1997 via een nieuwe aangelegde leiding van 1,1 kilometer direct op de Waddenzee geloosd in plaats van op het IJsselmeer. Het water uit de hoge polder bleef als vanouds op het IJsselmeer worden uitgestoten.
Bron NHD.
Aanleg gemaal Leemans
Het vrijwel voltooide gemaal Leemans op 16 december 1929, terwijl de dijken rond de bouwput worden weggebaggerd. Toen die weg waren kon het uitmalen beginnen. Collectie: HHNK
|
Gemaal Leemans op 31 oktober 1931, met twee aanvoerkanalen en de begreppeling van het toekomstige bos zichtbaar. Via de aanvoerkanalen wordt het zilte Wieringermeerwater tegenwoordig afgevoerd naar de Waddenzee. Luchtfoto door de KLM. Collectie: Historisch Genootschap Wieringermeer. Bron HHNK
|
Een van de centrifugaalpompen van Werkspoor, voor die werd geplaatst in gemaal Leemans, op de foto genomen met een jongeman die zo aangeeft hoe groot de pomp eigenlijk is.
Bron: Collectie: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Klik op de foto |
De pompwaaier. DATERING 1929 MAKER WILLEM VERKERK
Interieur van het gemaal "Leemans", 1 december 1929. bron: Zuiderzee collectie |
Interieur van het dieselmotor-gemaal "Leemans", 1 december 1929.
Bron: Enkhuizermuseum |
De dieselmotoren en de pompen van gemaal Leemans, die maar liefst twee keer de Wieringermeer moesten helpen droog malen. Collectie: HHNK
|
|
De droogmaking van de Wieringermeer in de jaren 1927-1930 was het eerste grote project van de Zuiderzeewerken en dat zou de hele wereld weten ook. Hoofdgemaal Lely sprong – en springt – meer in het oog, maar ruim negentig jaar later is gemaal Leemans het belangrijkste gemaal van de Wieringermeer geworden.
Lees meer |